Πώς η διατροφή επηρεάζει την ψυχική μας υγεία;

Η δίαιτα δεν επηρεάζει μόνο την υγεία του σώματός σας, αλλά μπορεί να επηρεάσει και την ψυχική μας υγεία.

Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν ότι η ισορροπημένη διατροφή είναι καλή για τη σωματική τους υγεία, αλλά τι γίνεται με την ψυχική τους ευεξία; Νέες μελέτες φωτίζουν τον αντίκτυπο της τροφής στην ψυχική ευεξία και τη συσχέτιση της με κοινές παθήσεις ψυχικής υγείας, ιδιαίτερα το άγχος και την κατάθλιψη.

Η τροφή είναι ουσιαστικός παράγοντας για τη σωστή λειτουργία του σώματος. Όπως και κάθε άλλο μέρος του σώματος έτσι και ο εγκέφαλος λειτουργεί καλύτερα όταν τρεφόμαστε σωστά. Μια σωστή διατροφή (με βιταμίνες, αντιοξειδωτικά και άλλα μικροθρεπτικά συστατικά), θρέφει και προστατεύει τον εγκέφαλο από το οξειδωτικό στρες των ελεύθερων ριζών που μπορεί να βλάψει τα εγκεφαλικά κύτταρα.

Έρευνες δείχνουν ότι η κακή διατροφή μπορεί να παίξει ρόλο στην επιδείνωση των διαταραχών ψυχικής υγείας, ενώ η μεσογειακή διατροφή (η οποία είναι πλούσια σε φρέσκα φρούτα, ακατέργαστους καρπούς και πολλά λαχανικά, τα οποία έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, με μέτριες ποσότητες γαλακτοκομικών προϊόντων, άπαχου κρέατος, ψαριού και θαλασσινών), μπορεί να βελτιώσει τα  συμπτώματα του άγχους και της κατάθλιψης.

Ομοίως, η κατανάλωση επεξεργασμένων και εξευγενισμένων τροφίμων καθιστά δύσκολο για τον εγκέφαλο να εξαλείψει τα απόβλητα. Πράγματι, πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι οι κακές διατροφικές συνήθειες, όπως οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και με υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα, μπορούν να βλάψουν τον εγκέφαλο, επηρεάζοντας την κανονική λειτουργία του.
Ένα παράδειγμα είναι οι δυτικές δίαιτες οι οποίες είναι πλούσιες σε σάκχαρα, κρέας και λίπη, τα οποία έχουν ιδιαίτερα επιζήμια αποτελέσματα. Θεωρείται μια προ-φλεγμονώδη δίαιτα, την οποία πολλές μελέτες έχουν δειξει ότι σχετίζεται με κατάθλιψη, καταθλιπτικά συμπτώματα και άγχος.

A picture containing fruit, different, variety, vegetable

Description automatically generated

Ορισμένα θρεπτικά συστατικά που μπορούν να επηρεάσουν την ψυχική σας υγεία είναι:

  • Σίδηρος: Η έλλειψη σιδήρου έχει συσχετιστεί με διαταραχή έλλειψης προσοχής / υπερκινητικότητα κυρίως  στα παιδιά. 

 Πλούσιες πηγές σιδήρου: οστρακοειδή, σπανάκι, κόκκινο κρέας, συκώτι, όσπρια

  • Βιταμίνες Β: Οι ανεπάρκειες συγκεκριμένων βιταμινών του συμπλέγματος Β σχετίζονται με την κατάθλιψη , ενώ η επάρκεια του οργανισμού με βιαμίνες Β έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει τη διάθεση σε ασθενείς με κατάθλιψη. 

Πλούσιες πηγές βιταμινών Β: 

  • Β1(θειαμίνη): φακές, μοσχαρίσιο συκώτι, αρακάς, σπαράγγια, ηλιόσποροι, φασολάκια 
  • Β2(ριβοφλαβίνη): αμύγδαλα, τα αυγά, το μπρόκολο, τα σπαράγγια, το σπανάκι
  • Β3(νιασίνη): παντζάρι, ο τόνος, το κοτόπουλο, η γαλοπούλα, τα μανιτάρια, ο αρακάς, οι ηλιόσποροι και το αβοκάντο.
  • Β5(παντοθενικό οξύ): συκώτι, οι ηλιόσποροι, ο σολομός, το αβοκάντο, το μπρόκολο, τα μανιτάρια και η βρώμη.
  • Β6(πυριδοξίνη): πιπεριές, το κουνουπίδι, οι μπανάνες, το κοτόπουλο, τα δαμάσκηνα και το αβοκάντο.
  • Β7(βιοτίνη): αυγά, το τυρί, το συκώτι, το αβοκάντο, ο σολομός και οι σαρδέλες.
  • Β9(φυλλικό οξύ): πράσινα φυλλώδη λαχανικά (όπως το σπανάκι και η λαχανίδα), οι μπάμιες, τα λαχανάκια Βρυξελλών, το μπρόκολο, τα σπαράγγια, οι φακές, τα μαύρα φασόλια, τα φιστίκια και το συκώτι.
  • Β12(κοβαλαμίνη): κόκκινο κρέας, αχιβάδες, τα στρείδια, τα μύδια, οι σαρδέλες, ο σολομός και ο τόνος.
  • Σελήνιο: Η ανεπάρκεια σεληνίου σχετίζεται με μείωση της διάθεσης, αλλά η συμπλήρωση έχει αποδειχθεί ότι καταπολεμά το άγχος και βελτιώνει τη διάθεση. 

Πλούσιες πηγές σεληνίου: καρύδια Βραζιλίας , καρύδες , αυγά, τόνος, άσπρα φασόλια, λαχανάκια Βρυξελλών.

  • Ψευδάργυρος:Ο ψευδάργυρος προστατεύει τον εγκέφαλο από βλάβες των ελεύθερων ριζών. Χαμηλότερα επίπεδα ψευδαργύρου βρέθηκαν σε άτομα με διάγνωση κατάθλιψης.

Πλούσιες πηγές ψευδαργύρου: φιστίκια, το φιστικοβούτυρο, τα όσπρια, τα δημητριακά ολικής άλεσης και τα προϊόντα τους και τα γαλακτοκομικά, κόκκινο κρέας, στρείδια, κοτόπουλο.

Η σημασία της σωστής ενυδάτωσης

Περίπου το 60% του ανθρώπινου σώματος αποτελείται από νερό, ενώ ο εγκέφαλός μας αποτελείται περίπου από 73% νερό. Γι ‘αυτό η ενυδάτωση είναι τόσο σημαντική για την υγεία του σώματος και του εγκεφάλου σας. Υπάρχουν στην πραγματικότητα αρκετές μελέτες σχετικά με την αφυδάτωση, τη διάθεση, το άγχος και την κατάθλιψη.

Μία μελέτη του 2014 διαπίστωσε ότι η κατανάλωση περισσότερου νερού (για άτομα που έπιναν λιγότερο από 1,2 λίτρα την ημέρα) βελτίωσε την κόπωση και ανακούφισε τη σύγχυση και την ανησυχία.

Άλλες έρευνες διαπίστωσαν ότι η κατανάλωση νερού μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο κατάθλιψης και άγχους σε ενήλικες. Ακόμη και μόλις 1,36% αφυδάτωση σε νεαρές γυναίκες προκάλεσε συμπτώματα πονοκεφάλου και μείωσε τη διάθεση και τη συγκέντρωση τους.

Diagram

Description automatically generated

Μεσογειακή διατροφή

Από όλες τις υγιεινές δίαιτες, η μεσογειακή διατροφή έχει ισχυρές ενδείξεις για την προώθηση της καλύτερης ψυχικής υγείας και την καταπολέμηση του άγχους και της κατάθλιψης.

  • Ελαιόλαδο

Μια πληθώρα ερευνών δείχνει ότι το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο μπορεί να βελτιώσει τη μνήμη και τη γνώση, ενώ καταπολεμά το οξειδωτικό στρες. Φαίνεται ακόμη ότι μπορεί να ανακουφίσει την κατάθλιψη και το άγχος αλλάζοντας τις οδούς σεροτονίνης και ντοπαμίνης στον εγκέφαλο.

  • Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα

Ο εγκέφαλος αποτελείται σε μεγάλο βαθμό από λίπη και το σώμα δεν μπορεί να παράγει επαρκή ποσότητα απαραίτητων λιπαρών οξέων από μόνο του. Σημαντικά ωμέγα-3 λιπαρά οξέα περιλαμβάνουν τα docosahexaenoic (DHA) και eicosapentaenoic acid (EPA). Αυτά τα λιπαρά οξέα ενισχύουν την ικανότητα του εγκεφάλου να συγκρατεί τόσο τη βραχυπρόθεσμη όσο και τη μακροπρόθεσμη μνήμη. Φαίνεται επίσης ότι βελτιώνουν τη διάθεση και μειώνουν το άγχος.

Θρεπτικές πηγές Ωμέγα-3 λιπαρών οξέων: Σολομός, σκουμπρί, άλλα ψάρια κρύου νερού, σπόροι chia

  • Προϊόντα ολικής αλέσεως

Οι μή επεξεργασμένοι υδατάνθρακες είναι απαραίτητοι για την υγεία. Αποτελούν πλούσια πηγή τρυπτοφάνης,  η οποία είναι ένα απαραίτητο αμινοξύ που προάγει την παραγωγή σεροτονίνης. Επιπλέον θρέφουν το μικρόβιο του εντέρου που διατηρεί την υγεία του εντέρου, το οποίο συμβάλλει σε ένα υγιές κεντρικό νευρικό σύστημα.

Θρεπτικές πηγές: Ολόκληροι κόκκοι Σιτάρι, σίκαλη, κριθάρι, βρώμη

  • Καρύδια

Εάν είστε επιρρεπείς σε σνακ, δοκιμάστε να αντικαταστήσετε τα ζαχαρούχα τρόφιμα με καρύδια. Τα καρύδια αποτελούν  πηγή αντιοξειδωτικών θρεπτικών συστατικών, τα οποία βοηθούν στην πρόληψη της οξείδωσης των εγκεφαλικών κυττάρων. Προωθούν επίσης την ανάπτυξη νέων νευρώνων, οι οποίοι είναι απαραίτητοι για τη βελτίωση και τη διατήρηση της ψυχικής υγείας.

  • Φασόλια

Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν γνωρίζουν πώς τα φασόλια μπορούν να βοηθήσουν στη διατήρηση της υγείας του εγκεφάλου. Περιέχουν πολλές ίνες (για τα βακτήρια του εντέρου σας) και αντιοξειδωτικά, τα οποία σταθεροποιούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Περιέχουν επίσης θειαμίνη (βιταμίνη Β1), η οποία χρησιμοποιείται για την παραγωγή ακετυλοχολίνης, ενός νευροδιαβιβαστή που εμπλέκεται στη μνήμη.

Χριστιάνα Μέριανου
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
+30 698 135 3512

Start typing and press Enter to search